تاب آوری و ویژگی افراد تاب آور

تاب آوری چیست و افراد تاب آور چگونه اند؟

اصطلاح تاب آوری در مورد افرادی به کار برده می‏شود که در برابر فشار روانی مقاوم بوده و کمتر مستعد بیماری هستند. افرادی که دارای این ویژگی هستند، اغلب بر زندگی خود کنترل بیشتری احساس می‏ کنند، نسبت به آنچه انجام می‏ دهند، تعلق خاطر بیشتری دارند و در قبال عقاید و تغییرات جدید پذیرا هستند.

تاب‏آوری در مورد کسانی به کار می‏رود که در معرض خطر قرار می‏گیرند، اما دچار اختلالات روانی نمی‏ شوند و زندگی‏شان چندان مختل نمی‏ شود و اگر هم بشود، به سرعت به شرایط متعادل پیشین بازمی‏ گردند. افراد می توانند در شرایط دشوار و با وجود عوامل خطر از ظرفیت‏ های موجود خود در دستیابی به موقعیت و رشد زندگی فردی استفاده کنند و از این چالش ‏ها و آزمون‏ ها به عنوان فرصتی برای توانمند کردن خود بهره گیرند و از آن سربلند بیرون آیند.

ویژگی های افراد تاب آور

آگاهانه و هوشیار عمل می‏کنند

افراد تاب‏آور، نسبت به موقعیت، آگاه و هوشیارند، احساسات و هیجان‏های خود را می‏شناسند، بنابراین از علت این احساسات نیز باخبرند و هیجان‏های خود را به شیوه سالم مدیریت می‏کنند؛ از سوی دیگر احساسات و رفتارهای اطرافیانشان را نیز درک می‏کنند و در نتیجه بر خود، محیط و اطرافیانشان تأثیر مثبتی می‏گذارند.

می‏پذیرند که موانع، بخشی از زندگی هر انسان است

این افراد می‏ دانند زندگی پر از چالش است. آنها می‏دانند که ما می‏ توانیم از بسیاری مشکلات اجتناب کنیم یا در برابر آنها منعطف باشیم و اشتیاق خود را برای سازگار شدن با تغییرات حفظ کنیم.

دارای منبع درونی هستند

افراد تاب‏آور خود را مسوول شرایط خویش می‏ دانند و برای هر مشکل، شکست و مساله، منابع بیرونی را سرزنش نمی‏ کنند، آن‏ها سهم خود را در امور زندگی، همراه با مسوولیت پذیرفته ‏اند و بر این باورند که هر عملی که انجام می‏ دهند، بر زندگی‏شان بازتابی دارد.

البته واضح است که برخی عوامل نظیر بلایای طبیعی از کنترل خارج است. این افراد، همراه با تشخیص علت مسایل، قادرند با پیدا کردن راه‏حل مؤثر بر موقعیت و آینده خود، تأثیر مثبت بگذارند.

از مهارت‏ های حل مساله برخوردارند

وقتی بحران پدیدار می‏ شود، افراد تاب‏آور قادرند با استفاده از فنون حل مساله، به راه‏حل‏های امن و مطمئن برسند، در حالی که دیگر افراد در این موقعیت‏ های سخت، دچار استرس زیاد می‏شوند و نمی ‏توانند راه ‏حل مناسب و مفیدی انتخاب کنند.

ارتباطات محکم اجتماعی دارند

افراد تاب‏آور شبکه حمایتی و عاطفی محکمی دارند، چنین ارتباطاتی به آنان کمک می‏کند درباره‏ نگرانی‏ ها و چالش ‏های خود با اطرافیان صحبت کنند، از مشورت، همدلی و همراهی آن‏ها بهره‏ مند شوند، راه‏ حل ‏های جدید را کشف کنند و در مجموع، از لحاظ روانی احساس قدرت و آرامش کنند.

خود را فردی قربانی، ارزیابی نمی‏کنند

افراد تاب‏آور خود را قربانی و ناتوان تصور نمی‏ کنند. وقتی با یک بحران دست به گریبانند، همواره خود را فردی نجات یافته تصور می‏ کنند و معتقدند که می‏ توانند بر شرایط فائق آیند.

قادرند متناسب با موقعیت از افراد متخصص، درخواست کمک کنند

افراد تاب‏آور هر زمان که ضرورت ایجاب کند، از منابع حمایتی تخصصی شامل روانشناسان و مشاوران متخصص، کتاب‏ های خودیاری، مطالعه زندگینامه ‏های افراد مهم و دیگر نتایج، شامل دوستان، افراد خانواده، همسایه‏ ها و مانند آن حمایت طلبی کرده و در صورت نیاز برای دریافت خدمات روانشناختی رایگان به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه می کنند.

سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور

تاب آوری در مورد افرادی به کار برده می شود که در برابر فشار روانی مقاوم تر هستند و نسبت به افراد دیگر ، کمتر مستعد بیماری هستند . افرادی که دارای این ویژگی هستند ، معمولاً بر زندگی خود کنترل بیشتری احساس می کنند ، نسبت به آن چه انجام می دهند تعلق خاطر بیشتری دارند ، و در قبال عقاید و تغییرات جدید پذیرا هستند . سه عامل محیطی موثر در رشد ویژگی های افراد تاب آور عبارتند از :

•   روابط حمایت گر و توام با توجه ، شبکه ای از افراد که از یکدیگر حمایت می کنند
•  معیارها و انتظارات بالا اما معقول خانواده و جامعه در مورد رفتار
•  فرصت مشارکت در فعالیت ها و کارکردهای اجتماعی

روش های ایجاد تاب آوری در خود

روابط خود را گسترش دهید

روابط خود را با اعضای خانواده، فامیل، دوستان یا سایرین گسترش دهید و مستحکم کنید. دریافت کمک و حمایت از کسانی که به فرد علاقه مندند و به سخنان شان گوش می‌دهند، تاب‌آوری را تقویت می‌کند.

به سوی هدف‌های خود حرکت کنید

به جای تمرکز بر تکالیفی که به نظر غیرقابل دسترسی هستند به سمت اهداف واقعی حرکت کنید. از خود بپرسید «امروز چه کاری می‌توانم انجام دهم که به حرکت من در مسیری که می خواهم طی کنم، کمک می کند».

به فرصت‌ها به عنوان موقعیتی برای یافتن خود نگاه کنید

بسیاری از افراد در حالی که رویدادهای ناگوار و شرایط سخت را تجربه کرده اند، گزارش هایی از داشتن احساس خودارزشمندی فزاینده و معنویت رشد یافته را بیان کرده اند.

چشم انداز امیدوارانه را برای خود حفظ کنید

چشم اندازی خوش بینانه شما را قادر می‌سازد انتظار وقایع خوب را در زندگی داشته باشید و به جای نگرانی از آن چه از آن می ترسید، سعی کنید آن چه را که دوست دارید و می‌خواهید، تصور کنید. اعتقاد به آینده بهتر، احساس امید و هدفمندی و باور به این که می‌توانید زندگی و آینده خود را کنترل کنید، تاب آوری شما را به نحو شگفت انگیزی ارتقا می دهد.

تغییر را به عنوان بخش جدایی ناپذیری از زندگی بپذیرید

پذیرفتن رویدادهایی که نمی‌توان آن‌ ها را تغییر داد، به شما کمک می کند تا بر رویدادهایی که قابل تغییرهستند، تمرکز کنید.

خود را به عنوان فردی ارزشمند و قابل احترام و توانمند بشناسید

بی قید و شرط دوست داشتن و سعی در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آن‌ها و از طرف دیگر شناخت نقاط ضعف خود و کتمان نکردن آن‌ها دو فایده برای شما دارد. اول این که می توانید با شناخت درست نقاط ضعف خود و با واقع بینی، آن ها را برطرف کنید. دوم این که اگر این ضعف ها قابل برطرف کردن نیستند، با پذیرش و کنار آمدن با آن ها اعتماد به نفس، خود ارزشمندی و در نهایت سلامت روان خود را افزایش دهید.

احساس کفایت اجتماعی را در خود پرورش دهید

مهارت‌ها و راهبردهای اجتماعی شامل مهارت‌های گفت و گو، جرات‌مندی و شنیدن صدای دیگران و احترام گذاشتن به احساسات و عقاید دیگران را در خود پرورش دهیدو با دیگران همدل شوید. برقراری رابطه توام با احترام متقابل و با دیگران موجب به هم پیوستگی اجتماعی یعنی احساس تعلق به افراد، گروه‌ها و نهادهای اجتماعی می شود و تاب آوری شما را در برابر دشواری ها افزایش می دهد.