گروه درمانی یکی از روش‌های روان درمانی است که توسط روانشناسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این درمان نیازمند حداقل یک روان درمانگر حرفه‌ای و حداقل دو بیمار است. پویایی گروه اغلب باعث می‌شود تا افراد با آن حرکت کنند و درمان سرعت بیشتری نسبت به روان درمانی‌های فردی داشته باشد. همچنین گروه یک حالت حمایتی ایجاد می‌کند تا افراد راحت‌تر مسائل خود را افشا کنند و به بیان مشکلاتشان بپردازند. زمانی که هدف از درمان افزایش مهارت‌های اجتماعی و موارد مشابه باشد، گروه درمانی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. با آگاهی از کارکردها و فواید گروه درمانی می‌توانید با اطمینان بیشتری در این گروه‌ها شرکت کرده و گامی در جهت درمان بردارید.
گروه درمانی در درمان چه مشکلاتی به کار می‌رود؟
گروه درمانی برای درمان و حل مشکلات مختلف و متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، درمانگر می‌تواند یک مسئله را مطرح کند و در ادامه افراد در گروه حول آن مسئله به بحث بپردازند. وظیفه گروه درمانگر این است که افراد داخل گروه را مدیریت کند و آنها را هدایت نماید. گروه درمانی می‌تواند به افراد این امکان را بدهد که در جمعیت خودشان را درک کنند. آنها همچنین می‌توانند از دیگران در گروه بیاموزند و آموخته‌های خود را منتقل کنند. گروه درمانی معمولاً در مورد مسائل زیر به کار می‌رود:
– سوء استفاده جنسی
– طلاق
– اضطراب
– مشکلات ارتباطی
– مهارت والدگری و فرزندپروری
– مشکلات خوردن
– مدیریت و کنترل خشم
– سوگ و از دست دادن عزیزان
– ابتلا به بیماری‌های سخت نظیر سرطان
– ترک اعتیاد
رضایت شخصی برای ورود به هریک از این گروه‌ها بسیار اهمیت دارد و درمانگر هیچ کس را وادار به شرکت در این جلسات نخواهد کرد؛ چراکه ممکن است بسیاری از افراد برای به اشتراک گذاشتن دردها و رنج‌های خود با دیگران آمادگی کافی نداشته باشند. در این شرایط ابتدا لازم است که درمانگر مراجع خود را از طریق جلسات فردی ببیند و او را برای شرکت در این جلسات آماده کند. دادن اطلاعات در مورد عملکرد و کارایی این گروه‌ها در افزایش آمادگی و رضایت افراد نقش بسزایی خواهد داشت.
انواع گروه درمانی
مدل‌های بسیاری از گروه درمانی وجود دارد. اما اکثر آنها را می‌توان بر اساس دو رویکرد دسته بندی کرد: گروه درمانی‌هایی که بر آموزش مبتنی هستند و گروه درمانی‌هایی که بر درمان مبتنی هستند. در ادامه به بررسی هرکدام از این روش‌ها پرداخته‌ایم:
– گروه درمانی تربیتی و آموزشی
این گروه‌ها در مورد موضوعی خاص اطلاعاتی را ارائه می‌دهند تا سطح آگاهی شرکت کنندگان را در آن زمینه افزایش دهند. افراد همچنین می‌توانند در این نوع از گروه‌ها ارتباط و رفتارهای پخته‌تر را بیاموزند. گروههای آموزش محور معمولاً توسط درمانگران کار آزموده هدایت می‌شوند و ارتباط بین افراد گروه نسبت به سایر انواع گروه درمانی اهمیت کمتری دارد. در این گروه‌ها درمانگر معمولاً نقش یک معلم را ایفا می‌کند.
– گروه درمانی مبتنی بر درمان یا پردازش محور
این گروه‌ها بر تجربه گروهی هیجان‌ها استوار هستند. هم‌زمان که گروه در حال پیگیری بحث‌های مختلف است، درمانگران بیشتر به عنوان یک پیش برنده ایفای نقش می‌کنند تا یک معلم؛ آنها می‌کوشند تا در مرکز توجه قرار نگیرند. این اعضای گروه هستند که به عنوان عضو فعال رفتار می‌کنند و درواقع درمانگر تنها یک هدایت‌کننده و نظم دهنده است. فعالیت در این گروه‌ها باعث بالاتر رفتن اعتماد به نفس اعضای گروه و افزایش احساس تعلق می‌شود. درواقع در این مدل گروه درمانی‌ها افراد به جای روان‌درمانی فردی در گروه روان‌درمانی می‌شوند، تمام مباحث را در گروه مطرح می‌کنند و تعارضات خود را آنجا می‌یابند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اعتماد به نفس کلیک کنید.
همچنین حوزه هایی که در آنها گروه درمانی تأثیرگذار است به شرح زیر می باشد:
– گروههای خودیاری
این گروه ها توسط مراجع یا مراجعان سابقی که روش‌های غلبه بر مشکلات را آموخته اند، سازمان دهی و هدایت می شود. اعضای گروه از چنین تجربه ای بهره‌مند می شوند، در حالی که از این فرصت برای گفتگو در مورد مشکلات خود، بیان احساسات خود و حمایت متقابل استفاده می کنند.
دو نمونه از گروه های کمک به خود شامل؛ گروه های خود یاری برای وابستگی به الکل و یا گروه های خود یاری برای والدین دارای کودکان معلول و غیره هستند.
– گروههای دارویی
برای مثال، از این گروه ها برای درمان افسردگی عودکننده و اختلال دو قطبی استفاده شده است. تأکید بر انطباق با داروهای تجویز شده است. اهداف شامل افزایش دانش مراجع در مورد دارو، افزایش موافقت، آموزش در مورد اختلال، کاهش انزوای آن ها و کمک به آن ها برای بیان احساسات خود در یک محیط غیر قضاوت کننده است.
– گروه درمانی روابط بین فردی
این رویکرد از کار یالوم توسعه یافت. درمان روی مشکلات روابط فعلی متمرکز است و روش هایی را بررسی می کند که در آن ها این مشکلات در گروه منعکس می شوند. گذشته تنها برای درک مشکلات موجود مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. درمان به سه مرحله تقسیم می شود:
مرحله اول
در این مرحله از گروه درمانی، اعضای گروه به نوعی، متکی به درمانگر هستند و به دنبال مشاوره تخصصی درباره مشکلاتشان و نحوه رفتارشان در گروه هستند. در مرحله اول، بعضی از اعضا ممکن است به خاطر اضطراب یا درک این موضوع، که درمان گروهی ممکن است که برای مشکلات آن ها مفید نباشد، گروه را ترک کنند.
مرحله دوم
اعضای باقی مانده شروع به شناخت بهتر یکدیگر می کنند. آن ها در مورد مشکلات خود بحث می کنند و سعی می کنند به دنبال پاسخ به مشکلات خود باشند. در طی این دوره بیشترین تغییر را می توان انتظار داشت. درمانگر اعضا را به بررسی مشکلات و روابط فعلی تشویق می کند.
مرحله سوم
گروه در این مرحله می تواند تحت سلطه مشکلات باقی مانده اعضایی باشد که کمترین پیشرفت را داشته اند و بیشترین وابستگی را نشان می دهند. پیش از پایان دادن به این گروه، این مشکلات باقی مانده مورد بحث قرار می گیرند.
– گروههای رویارویی
در گروه های رویارویی، تعامل بین اعضا با شدت و سرعت بیشتری انجام می شود و به این امید است که این امر منجر به تغییرات بیشتر شود. این رویارویی را می توان از طریق ابزارهای کاملاً کلامی، مانند استفاده از زبان چالش برانگیز، تشدید کرد و یا می تواند شامل اشکال مناسب لمس یا در آغوش گرفتن بین شرکت کنندگان باشد. گاهی اوقات این تجربه با طولانی تر کردن جلسه گروهی برای یک روز یا حتی بیشتر تشدید می شود. باید در انتخاب افراد مناسب برای این نوع گروه درمانی دقت شود.
– سایکودرام یا روان نمایشگری
سایکودرام یک فرآیند گروه درمانی است که مسائل درون فردی و بین فردی افراد را از طریق به نمایش درآوردن گذشته، حال و یا پیش بینی موقعیت های زندگی و ارتباط دادن نقش ها به منظور پیشبرد فهم بهتر، تخلیه هیجانی و نقش معکوس به کار می برد. سایکودرام روشی است که به شخص کمک می کند تا ابعاد روان شناختی مسئله اش را کشف کند؛ بدین ترتیب فرد با به نمایش درآوردن آن ها و نه فقط از راه گفت‌وگو به بازنگری مشکل خود می پردازد.
برای گروه درمانی کدام رویکرد مناسب‌تر است؟
درمانگران با توجه به ویژگی‌های فردی و مشکلاتی که مراجعان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مناسب‌ترین گروه را برای درمان به آنها پیشنهاد می‌دهند.
در مرکز روانشناسی فرزانش جهت درمان اختلالات و مشکلات رفتاری، متخصصین از روش های مختلف گروه درمانی استفاده می کنند. اگر تمایل به شرکت در جلسات گروه درمانی دارید، می توانید با شماره تماس های فرزانش در ارتباط باشید.
